یکی از راهکار‌های ساده برای کنترل استرس و خشم‌ این است که به آن برچسب بزنیم. البته منظورمان این نیست که یک تکه کاغذ به احساس‌مان بچسبانیم! بلکه می‌خواهیم حس‌ فعلی‌مان را شناسایی کرده و برایش یک اسم انتخاب کنیم. نام این تکنیک قدرتمند Emotional Labeling است.

برچسب زدن به احساسات سبب می‌شود مغز از بالا به مشکل نگاه کرده و وضعیت را مجددا مرور کند. در نتیجه واکنش‌اش را بهتر تنظیم خواهد کرد. این روش سبب می‌شود به جای اسیر شدن در یک حس خاص، آن را به یک یا چند کلمه محدود کنیم. پژوهش‌های متعدد هم تاثیر این تکنیک را نشان داده است.

اگر برای کنترل احساسات خودمان از این روش استفاده می‌کنیم، نیاز نیست کلمات را بر زبان بیاوریم و همینکه در ذهن‌مان حس‌مان را به خودمان یادآوری کنیم کافی است.

مثلا به‌سادگی به خودتان بگویید الان احساس: خشم، غم، اضطراب، خجالت‌، ناامیدی و… می‌کنم. تلاش کنید به جای انکار، حس‌تان را بپذیرید و همین ترفند ساده سبب کنترل واکنش و بهبود سلامت روان‌تان خواهد شد.

اما نکته جالب‌تر اینجاست که هنگام بحث و جدل با دیگران هم می‌توان از روش برچسب‌زدن برای کنترل احساسات فرد مقابل استفاده کرد و اجازه ندهیم بحث به جاهای باریک کشیده شود!

کافی است بگویید: «احساس می‌کنم عصبانی (یا هر حس دیگری که وجود دارد) هستی؟» با این کار فرد مقابل به‌سرعت متوجه وضعیت خود شده و شدت عصبانیت‌اش کمتر می‌شود. اگر باورتان نمی‌شود، دفعه بعدی که درگیر بحث شدید، از این تکنیک استفاده کنید و نتیجه‌اش را ببینید.

معرفی این تکنیک در ادامه مطالب «مدیریت استرس» بود که چند روز قبل هم در مورد تکنیک «تنفس ویم هاف» صحبت کردیم.

دکتر علی اصغر هنرمند

گاهی اوقات می‌خواهیم خودمان یا شخص دیگری را به انجام کاری راضی کنیم. به‌ همین خاطر از تاثیرات مثبت و منفی‌ آن کار حرف می‌زنیم: مثلا می‌گوییم با ورزش کردن سلامت بیشتری خواهیم داشت و…

این کار خوب است، اما بهتر است بدانید به اندازه راهکاری که در ادامه صحبت می‌کنیم موثر نیست…

راهکار دیگر این است که «احساس» افتخار یا شرم را هدف بگیریم. مثلا خودمان را در وضعیتی متصور شویم که در یک مسابقه ورزشی شرکت کرده‌ایم و جزو نفرات برتر شده‌ایم و احساس پیروزی می‌کنیم.

یا خودمان را در حال کشیدن سیگار ببینیم، در حالی که همسر یا فرزند‌مان با حالتی ناخوشایند به ما نگاه می‌کنند و از این کارمان احساس شرم می‌کنیم.

استفاده از راهکار احساسی موثرتر است و شانس موفقیت را بیشتر می‌کند. چرا که روی مرکز احساسی مغز تاثیر می‌گذارد که در لحظات تصمیم‌گیری نقش مهمی ایفا می‌کند. در حالی که صحبت منطقی در مورد مزایا و معایب، روی بخش جلویی مغز (پر‌ه‌فرونتال) تاثیرگذار است.

بنابراین هنگامی که بر سر دو راهی یک تصمیم‌ دشوار قرار گرفتید، به جای بحث منطقی سعی کنید احساسات خودتان را با تصور موفقیت و شکست، تحت تاثیر قرار دهید.

خواهید دید که نتیجه بهتری به‌دست می‌آید...

دکتر علی‌اصغر هنرمند