«کلاس‌های زنده» و «ویدیوهای از پیش ضبط شده» دو بخش کلیدی آموزش مجازی را تشکیل می‌دهند. می‌دانید که در تولید محتوای آموزشی باید نکات متعددی را مد نظر قرار دهیم که بیان همه آنها از حوصله یک مطلب خارج است. اما اینجا قصد داریم به یکی از مهم‌ترین‌ آنها یعنی «مدت زمان» برنامه آموزشی بپردازیم.

هر چه کوتاه‌تر بهتر!

شاید دانستن همین یک نکته برای گرفتن مفهوم کلی این مطلب کفایت کند، اما بیایید کمی بیشتر در این مورد صحبت کنیم: برای داشتن یک آموزش مجازی موثر، بهتر است هر ویدیو یا مبحث آموزشی را در کمتر از ۱۵ الی ۲۰ دقیقه (حتی اگر با موضوع شما سازگاری دارد ۵ الی ۶ دقیقه) ارایه کنیم و اگر مبحث ما در این زمان کامل نمی‌شود، آن را به چند بخش کوتاه‌تر تقسیم کنیم.

کمی زحمت بیشتری دارد، اما ارزشش را دارد

بسیاری از معلمین و اساتید به برگزاری برنامه‌های آموزشی طولانی تمایل دارند. البته علت آن نیز واضح است: تقسیم‌بندی یک مبحث آموزشی به سرفصل‌های کوتاه‌تر، نیاز به صرف زمان و انرژی بیشتری دارد. ضمن اینکه بیشتر تجربیات ما به عنوان مدرس، در کلاس‌های حضوری بوده که در آن دانشجو‌ها تمرکز بسیار بیشتری دارند و استاد کنترل کاملی بر محیط دارد. به همین خاطر کوتاه‌ کردن مباحث آموزشی در نظر برخی از اساتید اهمیت زیادی ندارد. اما وقتی که این کار را انجام بدهید، به‌سرعت تاثیرش را روی دانشجویان‌تان ملاحظه می‌کنید.

چرا در آموزش مجازی باید زمان آموزش را تا حد ممکن کوتاه کنیم؟

به هزار و یک دلیل! اما مهم‌ترین آنها به این شرح است:
- «بازه تمرکز» افراد، هنگامی که با آموزش مجازی سروکار دارند کوتاه‌تر از کلاس حضوری است. برای مثال درصد قابل توجهی از کاربران از تلفن هوشمند برای حضور در برنامه‌های آموزش مجازی استفاده می‌کنند و همزمان نوتیفیکیشن‌های متعددی از اپلیکیشن‌های گوناگون دریافت می‌کنند که باعث حواس‌پرتی کاربر می‌شود. در همین رابطه این مقاله بزرگراه را هم مطالعه کنید: نوتیفیکیشن‌ها چگونه مغز ما را پریشان می‌کنند؟
- شرایط شرکت در آموزش مجازی معمولا متغییر است. ممکن است دانشجو در اتوبوس مشغول دیدن ویدیوی آموزشی شما باشد. ممکن است در خانه یکی از اعضای خانواده تمرکز شرکت‌کننده را بر هم بزند. سناریوهای مختفی وجود دارند که همگی باعث می‌شوند کاربر آموزش مجازی امکان تمرکز طولانی مدت روی یک مبحث را نداشته باشد.
- استفاده از شبکه‌های اجتماعی سبب شده که اکثر کاربران تمرکز پایینی داشته باشند. شبکه‌های اجتماعی کاربران را به مطالب کوتاه و لذت‌بخش عادت داده‌اند و تحقیقات متعددی اثرات مخرب آنها را نشان داده. این روزها بسیاری از افراد توانایی مطالعه یک کتاب کامل را از دست داده‌اند و اصولا مطالعه برای بسیاری از افراد تبدیل به یک موضوع کسل‌کننده شده. شما در نقش یک مدرس باید با پست‌های جذاب شبکه‌های اجتماعی رقابت کنید تا بتوانید «علم واقعی» را به مخاطب‌تان برسانید.
- زمان طولانی آموزش، به معنی حجم بالاتر فایل خواهد بود و در صورت نیاز به دانلود، برخی کاربران را با محدودیت مواجه خواهد کرد. البته ما در «بزرگراه» این امکان را فراهم کرده‌ایم که فایل‌ها به صورت استریم پخش شوند و بنابراین کاربران نیاز به دانلود کامل فایل جهت مشاهده نخواهند داشت و سرعت و کیفیت ویدیو بسته به سرعت اینترنت کاربر، به صورت خودکار تنظیم می‌شود.
- یکی از مزایای آموزش مجازی، امکان مشاهده مجدد و مرور مباحث است. با تقسیم‌بندی مبحث به چند بخش مجزا به دانشجویان این امکان را می‌دهید که راحت‌تر مباحث مورد نظرش را پیدا و آنها را مرور کند.

راهکارهای پیشنهادی:

به عنوان معلم یا استاد با اعمال این ۳ مورد می‌توانید کیفیت آموزش مجازی‌تان را به طور قابل توجهی افزایش دهید:

۱- مباحث آموزشی را به سرفصل‌های کوتاه‌تر ۱۵ الی ۲۰ دقیقه‌ای تقسیم کنید. باور کنید انجامش کار آسانی است و وقت‌ زیادی از شما نخواهد گرفت. برای مثال اگر از پاورپوینت استفاده می‌کنید، به ازای هر ۱۵ دقیقه تدریس و در پایان هم مبحث، یک اسلاید خالی قرار بدهید تا تقسیم‌بندی موضوع به مباحث کوتاه‌تر را فراموش نکنید.
۲- اگر آموزش شما به صورت ویدیو‌یی ضبط شده، آن را به چند فایل کوتاه‌تر بشکنید. برای مثال دوره «آشنایی با اصول برگزاری کلاس آنلاین، وبینار و جلسات مجازی» را ملاحضه کنید. کل مبحث آموزشی این دوره حدود ۳۰ دقیقه است. اما ما آن را به شش ویدیوی کوتاه (شش درس) تقسیم کرده‌ایم:

۳- اگر آموزش شما به صورت کلاس زنده است، پس از هر مبحث کوتاه به شرکت‌کنندگان اجازه بحث و گفتگو بدهید، اجازه دهید پرسش‌هایشان را مطرح کنند یا یک استراحت کوتاه به آنها بدهید و یا یک کار عملی برایشان تدارک ببینید.

نکته: به همین مطلب نگاه کنید، ما آن را با «میان‌تیتر‌ها» به چند بخش کوتاه‌تر تقسیم‌ کرده‌ایم تا مطالعه‌ آن راحت‌تر باشد.