آیا شما هم مکمل ویتامین مصرف می‌کنید؟ به نظرتان این مکمل‌ها برای سلامت‌مان مفید هستند؟ سال‌هاست که بین محققان بر سر مفید بودن یا نبودن آنها اختلاف نظر وجود دارد و تحقیقات زیادی هم در این زمینه انجام شده است.

اما چند روز پیش نتایج یک بررسی مهم در این مورد منتشر شد که ارزش زیادی دارد و حاوی نکات جالبی است.

در واقع این گسترده‌ترین متا آنالیزی (تحقیقی که شامل بررسی دیگر تحقیقات است) است که تا به حال روی این مبحث انجام شده و به همین خاطر نتایجش قابل اعتنا است.

اگر بخواهیم به صورت خلاصه موضوع را جمع‌بندی کنیم، باید بگوییم به نظر می‌رسد مکمل‌های ویتامینی در عمل هیچ کاری برای سلامت ما انجام نمی‌دهند! به قول برخی پزشکان، تنها فایده این مکمل‌ها این است که باعث می‌شوند ادرار گران‌ قیمتی داشته باشیم! (چون بخش زیادی از ویتامین‌هایی که می‌خوریم، از طریق ادرار دفع می‌شوند).

لطفا توجه کنید موضوع صحبت ما افرادی نیست که به خاطر برخی‌ بیماری‌ها و یا کمبود واقعی نیاز به مصرف این مکمل‌ها دارند. بلکه قشر بزرگی از افراد است که بدون هیچ دلیل خاصی روزانه یا هفتگی ویتامین مصرف می‌کنند.

اما چرا خیلی از ما (از جمله خود من در یک دوره از زندگی) مکمل‌های ویتامینی مصرف می‌کنیم؟ نکته اینجاست که بازار فروش ویتامین‌ها بسیار بزرگ و پر سود است و فقط در آمریکا سالیانه ۳۰ میلیارد دلار صرف این موضوع می‌شود. به همین خاطر تولید کننده‌ها از مصرف‌شان خوشحال می‌شوند!

از طرف دیگر ما هم از مصرف‌شان خوشحال هستیم. چون حداقل یک احساس روانی (حتی جسمانی موقت) مثبت پیدا می‌کنیم که ما را تقویت می‌کنند. مصرف روزانه این قرص‌ها حرکتی است که در واقع به ما نشان می‌دهد مراقب خودمان هستیم! ضمن اینکه آنها معمولا عوارض خاصی ایجاد نمی‌کنند و با خودمان می‌گوییم حداقل بی‌ضرر است. 

در حالی که نتایج متا آنالیز جدید، نشان داده مصرف آنها کمی هم برایمان ضرر دارد. برای مثال نشان داده مصرف مکمل ویتامین A باعث افزایش احتمال شکستگی لگن می‌شود، ویتامین E احتمال سکته خونریزی دهنده مغز را بیشتر می‌کند و ویتامین C و کلسیم احتمال سنگ کلیه را بالا می‌برد.

در این موضوع بحث و جدل زیادی وجود دارد با تحقیقات بیشتر طی سال‌های آینده مزایا و معایب بیشتری نیز روشن خواهد شد. اما فعلا این یکی از معتبر‌ترین جمع‌بندی‌های موجود است و سایت MedScape نیز به طور مفصل به آن پرداخته است.

دکتر علی‌اصغر هنرمند