چگونه از «خستگی تصمیم‌گیری» اجتناب کنیم و انتخاب‌های بهتری داشته باشیم
احتمالا با اصطلاح «خستگی از تصمیم‌گیری» یا همان Decision Fatigue آشنا هستید: ما در طول روز تعداد زیادی تصمیم میگیریم که متوجه بسیاری از آنها نیستیم: از همان لحظه اول بیداری تصمیم می‌گیرم که صبحانه چه بخورم، لباس چه بپوشم، چه کاری انجام بدهم و…
در نهایت به جایی می‌رسیم که به خاطر خستگی، کیفیت تصمیم‌های ما پایین می‌آید و در نتیجه انتخاب‌هایی غیرمنطقی و هیجانی خواهیم داشت.
بسیاری افراد این موضوع را جدی نمی‌گیرند و تصور می‌کنند تعداد تصمیم‌های ما در طول روز آنقدرها هم زیاد نیست. اما جالب است بدانید یک پژوهش در سال ۲۰۱۶ نشان داده هر شخص به طور متوسط در طول روز ۳۵۰۰۰ تصمیم می‌گیرد. بله درست خوانده‌اید ۳۵ هزار تصمیم!
البته برخی کارشناسان نسبت به این عدد تردید دارند. چون اگر هفت ساعت خواب را از تعداد ساعات روز کم کنیم، به این معنی است که هر ساعت حدود ۲۰۰۰ تصمیم میگیریم و هر دو ثانیه با یک تصمیم مواجه هستیم.
اما در واقعیت ما متوجه بسیاری از تصمیم‌های خودمان نیستیم. مثلا به اینجای متن که می‌رسید، تصمیم میگیرید ادامه‌اش را بخوانید یا بی‌خیال آن شوید، در همین فاصله صدای نوتیفیکیشن موبایل‌تان می‌آید و تصمیم میگیرید آن را نادیده بگیرید، همزمان تصمیم میگیرید یک جرعه از لیوان چای مقابل‌تان بنوشید و کمی هم روی صندلی جابجا می‌شوید.
بنابراین حتی اگر با عدد ۳۵۰۰۰ هم موافق نباشید، می‌توان روی این موضوع توافق داشت که تعداد تصمیم‌های آگاهانه و غیرآگاهانه ما عدد بالایی است.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی هم فشار مضاعفی بر این وضعیت وارد می‌کند و یکی دیگر از دلایلی است که کیفیت تصمیم‌هایمان کاهش پیدا می‌کند.
اما ۶ راهکار سریع برای کاهش «خستگی از تصمیم‌گیری»:
۱- کم‌کردن تعداد تصمیم‌ها! این یک جور پاک کردن صورت مسئاله به نظر می‌رسد اما واقعا کمک‌کننده است. برخی افراد مشهور مانند مرحوم استیو جابز یا مارک زاکربرگ (که این یکی البته هنوز مرحوم نشده) اغلب اوقات یک لباس ثابت دارند تا تعداد تصمیم‌گیری‌های روزانه‌شان کمتر شود. در مورد بسیاری از موارد روزانه می‌توان یک چیز خاص را انتخاب کرد و به همان چسبید! مثلا برند چای یا قهوه‌ای که می‌خریم، پادکستی که گوش می‌کنیم و...
۲- گاهی اوقات می‌توان تصمیم‌ها و مسئولیت‌ها را به دیگران واگذار کرد و با ارجاع آنها حجم تصمیم‌گیری را کاهش داد.
۳- برای خواب‌‌تان هم اهمیت زیادی قائل شوید. ضمنا چرت روزانه هم کمک زیادی در این مورد می‌کند که قبلا در موردش اینجا مفصل صحبت کرده‌ایم:
https://www.youtube.com/watch?v=a5p0m1o5dig
۴- ورزش هم جزو راهکارهای مهمی است که توانایی تصمیم‌گیری را ارتقا می‌دهد.
۵- روی کاهش استرس هم کار کنید. مدیتیشن جزو مواردی است که به تقویت فرایند تصمیم‌گیری کمک زیادی می‌کند.
۶- در طول روز چند بازه زمانی مشخص کنید تا به طور کلی از فضای کار و محرک‌های دیجیتالی فاصله بگیرید: مغز ما به زمان نیاز دارد تا با کسب مجدد آرامش، دوباره توانایی تصمیم‌گیری خود را به‌دست بیاورد.
از همه مهم‌تر آشنایی با این مفهوم سبب می‌شود که در شرایط خستگی، تا حد ممکن از تصمیم‌گیری غیرمنطقی خودداری کنیم و تصمیم‌های مهم را به زمانی موکول کنیم که باتری تصمیم‌گیری‌مان در حداکثر شارژ خودش است.
دکتر علی‌اصغر هنرمند
