همه چیز در ذهن ما «نسبی» است
آیا می‌دانستید همه چیز در ذهن ما نسبی است؟ مغز ما همیشه با مقایسه و نسبیت به جمع‌بندی می‌رسد. دقیقا مانند این تصویر. دو دایره وسط هر دو یک اندازه هستند، اما چون آنها را با دایره‌های اطراف‌شان مقایسه می‌کنیم، به نظر یکسان نمی‌آیند.
خیلی اوقات از این ویژگی مغز انسان سواستفاده می‌شود تا به هدف خودشان برسند. برای مثال گزینه‌های صفحه خرید اشتراک مجله اکونومیست را ببیند:
- نسخه آنلاین ۵۹ دلار
- نسخه چاپی ۱۲۵ دلار
- نسخه آنلاین و چاپی ۱۲۵ دلار
اکثر افراد گزینه سوم را انتخاب می‌کنند. اما نمی‌دانند که این صفحه هوشمندانه طراحی شده و گزینه وسط در واقع یک تله است که ذهن شما را به سمت گزینه سوم هدایت می‌کند. جالب است بدانید که روی گزینه‌های این مجله یک تحقیق علمی هم انجام شده:
در وضعیتی که فقط دو گزینه آنلاین و چاپی در صفحه وجود داشته باشد، ۶۸ درصد خریداران نسخه آنلاین را خریده‌اند. در حالی که اضافه کردن گزینه میانی سبب شده ۸۴ درصد خریداران گزینه سوم را انتخاب کنند! انتخابی که از نظر اقتصادی به نفع مجله است.
در رسانه‌ها هم از این ترفند زیاد استفاده می‌شود. شما از خبر N ناراحت هستید، کمی بعد خبر P منتشر می‌شود که شما را عصبانی‌تر می‌کند. در ادامه مشخص می‌شود که موضوع P به‌خیر گذشته… آرامش حاصل از آن، سبب می‌شود که ناراحتی خبر N هم در شما فروکش کند.
جهت اطلاعات بیشتر در این مورد پیشنهاد می‌کنم فصل اول کتاب Predictably Irrational را مطالعه کنید.
دکتر علی اصغر هنرمند
