تا به حال به این نکته فکر کرده‌اید ویروس کرونا که از خانواده ویروس‌های تنفسی است، چگونه از ریه به سلول‌‌های عصبی وارد می‌شود و مثلا روی بویایی ما تاثیر می‌گذارد و حتی به مغز می‌رسد؟

افرادی که در رابطه با این موضوع مطالعه کرده‌اند، می‌دانند این ویروس از طریق یک گیرنده خاص به نام ACE2 خودش را از غشا وارد سلول‌ها می‌کند. اما نکته اینجاست که بسیاری از سلول‌های بدن انسان از جمله سلول‌های عصبی اصلا چنین گیرنده‌ای ندارند!

حالا به نظر می‌رسد نتایج یک تحقیق جدید این راز را کشف کرده: سلول‌ها از طریق یک سری رشته‌های بسیار باریک به نام Tunneling Nanotubes به یکدیگر متصل می‌شوند. ویروس کرونا برای انتقالِ بین سلول‌ها، به جای حرکت از غشا‌ از طریق این تونل‌ها به سلول بعدی می‌رود!

این تصویری است که محققان از جناب ویروس هنگام جابجایی از داخل تونل گرفته‌اند! جالب است بدانید عرض این تونل‌ها حدود 0.7 نانومتر است.

اما نکته مهم‌تر اینجاست که مشخص شده سلول‌ها بعد از آلودگی با ویروس، شروع به ساخت تونل‌های جدید به سلول‌های اطراف‌شان می‌کنند! به این معنی که ویروس راهکاری دارد که سلول را مجبور به ساخت تونل‌های بیشتر می‌کند.

قبلا مشخص شده بود که برخی ویروس‌های دیگر از جمله HIV از همین راهکار جهت انتقال به سلول‌های دیگر استفاده می‌کنند. اما حالا این نکته در مورد کرونا هم کشف شده و احتمالا این یکی از دلایل مهمی است که ویروس در برخی افراد، این همه عوارض متعدد ایجاد می‌کند.

دکتر علی‌اصغر هنرمند

شرکت سینکرون روز گذشته اعلام کرد برای نخستین بار در آمریکا جراحی تعیبیه یک قطعه فرستنده فرمان از مغز را با موفقیت انجام داده است.

سال‌ها است رویای تبدیل انسان به سایبورگ در داستان‌ها و فیلم‌های سینمایی دنبال می‌شود و البته پتانسیل‌های علمی فراوانی نیز به همراه دارد. قابلیت ارسال فرمان از طریق مغز به کامیپوتر، بسیاری از مرزهای انسانی را جابجا خواهد کرد.

جالب است بدانید مشابه خبر پیوند قلب خوک که چند روز قبل در موردش صحبت کردیم و سرپرست تیم آن یک پزشک ایرانی بود، در این مورد نیز دکتر شهرام مجیدی سرپرست تیم جراحی را برعهده داشته است.

همانطور که گفتیم این جراحی برای نخستین بار در کشور آمریکا انجام شده اما عمل مشابهی نیز چند ماه قبل در استرالیا روی ۴ بیمار انجام شد که نتایج آن نیز تا به حال مثبت بوده است.

در حال حاضر هدف این است که افراد دچار ناتوانی‌های حرکتی، بتوانند با صدور فرمان‌هایی امور روزمره را انجام دهند.

به گفته دکتر مجیدی، نصب این قطعه بدون باز کردن جمجمه انجام شده و آنها از طریق یک رگ (ورید ژوگولار) آن را داخل قشر حرکتی مغز تعیبه کرده‌اند و بیمار ۴۸ ساعت بعد از عمل ترخیص شده است.

اکنون بیمار در یک فرایند آموزشی قرار گرفته و یاد می‌گیرد چگونه دستورات مختلف را از طریق این قطعه ارسال کند. هدف این است که بیمار بتواند کارهایی مانند استفاده از اینترنت و ارسال ایمیل را به تنهایی انجام دهد.

خواندن این مطلب احتمالا شما را یاد شرکت نورالینک ایلان ماسک می‌اندازد که آنها نیز روی فناوری مشابهی کار می‌کنند. اما شرکت نورالینک هنوز موفق به دریافت تاییدیه‌های سازمان غذا و داروی آمریکا برای انجام جراحی روی انسان نشده و به نظر می‌رسد شرکت سینکرون در این مورد جلوتر است.

دکتر علی‌اصغر هنرمند

تا به حال متوجه این نکته شده‌اید که بعد از برخی ورزش‌ها احساس گرسنگی‌ زیادی می‌کنیم. در حالی که گاهی اوقات با پایان ورزش، اصلا به خوردن غذا تمایل نداریم؟

یک مقاله مهم چند هفته پیش در نشریه نیچر چاپ شد که به نظر می‌رسد پرده از این راز برداشته است.

در تحقیق انجام شده مشخص شد بعد از ورزش‌های سنگین، یک مولکول خاص به نام Lac-Phe در خون آزاد می‌شود که باعث سرکوب حس گرسنگی می‌گردد.

همیشه بر سر تاثیر ورزش روی کاهش وزن اختلاف نظر وجود داشته است. چون برخی اوقات ورزش باعث افزایش وزن هم می‌شود. دلیلش این است که عوامل متعددی مانند ژنتیک، متابولیسم و حتی زمان ورزش کردن روی وزن ما تاثیرگذار هستند.

اما اکنون به نظر می‌رسد حداقل یکی از عوامل مهم موثر روی اشتهای ما بعد از ورزش کشف شده و در این مورد «شدت» نقشی تعیین‌کننده دارد.

جالب است بدانید محققان این مولکول را به موش‌هایی که ورزش نمی‌کردند نیز تزریق کرده‌اند و متوجه شدند با حضور این مولکول در جریان خون، میزان مصرف غذا به خاطر کاهش اشتها حدود ۳۰ درصد کمتر شده است.

در ادامه مشخص شد هر چه ورزش سنگین‌تر باشد میزان تولید این مولکول بیشتر است.

در علم پزشکی مدت‌ها است با برخی مولکول‌های مهم تاثیرگذار در اشتها مانند لپتین و گرلین آشنا بوده‌ایم. اما اکنون Lac-Phe یک عضو جدید و مهم خانواده است.

جمع‌بندی هم این است: اگر می‌خواهیم بعد از ورزش پرخوری نکنیم، باید شدت آن را افزایش دهیم.

محققان می‌گویند نتایج به‌دست آمده از نظر تکاملی هم منطقی به‌نظر می‌رسد: در گذشته‌های دور اگر می‌خواستیم از دست یک شیر فرار کنیم، قاعدتا با تمام توان می‌دویده‌ایم (معادل ورزش سنگین) و ضروری است که در این شرایط، مغز تمام فرایند‌های غیرضروری مانند سیستم گوارش را غیرفعال کند.

دکتر علی‌اصغر هنرمند

آیا شما هم مکمل ویتامین مصرف می‌کنید؟ به نظرتان این مکمل‌ها برای سلامت‌مان مفید هستند؟ سال‌هاست که بین محققان بر سر مفید بودن یا نبودن آنها اختلاف نظر وجود دارد و تحقیقات زیادی هم در این زمینه انجام شده است.

اما چند روز پیش نتایج یک بررسی مهم در این مورد منتشر شد که ارزش زیادی دارد و حاوی نکات جالبی است.

در واقع این گسترده‌ترین متا آنالیزی (تحقیقی که شامل بررسی دیگر تحقیقات است) است که تا به حال روی این مبحث انجام شده و به همین خاطر نتایجش قابل اعتنا است.

اگر بخواهیم به صورت خلاصه موضوع را جمع‌بندی کنیم، باید بگوییم به نظر می‌رسد مکمل‌های ویتامینی در عمل هیچ کاری برای سلامت ما انجام نمی‌دهند! به قول برخی پزشکان، تنها فایده این مکمل‌ها این است که باعث می‌شوند ادرار گران‌ قیمتی داشته باشیم! (چون بخش زیادی از ویتامین‌هایی که می‌خوریم، از طریق ادرار دفع می‌شوند).

لطفا توجه کنید موضوع صحبت ما افرادی نیست که به خاطر برخی‌ بیماری‌ها و یا کمبود واقعی نیاز به مصرف این مکمل‌ها دارند. بلکه قشر بزرگی از افراد است که بدون هیچ دلیل خاصی روزانه یا هفتگی ویتامین مصرف می‌کنند.

اما چرا خیلی از ما (از جمله خود من در یک دوره از زندگی) مکمل‌های ویتامینی مصرف می‌کنیم؟ نکته اینجاست که بازار فروش ویتامین‌ها بسیار بزرگ و پر سود است و فقط در آمریکا سالیانه ۳۰ میلیارد دلار صرف این موضوع می‌شود. به همین خاطر تولید کننده‌ها از مصرف‌شان خوشحال می‌شوند!

از طرف دیگر ما هم از مصرف‌شان خوشحال هستیم. چون حداقل یک احساس روانی (حتی جسمانی موقت) مثبت پیدا می‌کنیم که ما را تقویت می‌کنند. مصرف روزانه این قرص‌ها حرکتی است که در واقع به ما نشان می‌دهد مراقب خودمان هستیم! ضمن اینکه آنها معمولا عوارض خاصی ایجاد نمی‌کنند و با خودمان می‌گوییم حداقل بی‌ضرر است. 

در حالی که نتایج متا آنالیز جدید، نشان داده مصرف آنها کمی هم برایمان ضرر دارد. برای مثال نشان داده مصرف مکمل ویتامین A باعث افزایش احتمال شکستگی لگن می‌شود، ویتامین E احتمال سکته خونریزی دهنده مغز را بیشتر می‌کند و ویتامین C و کلسیم احتمال سنگ کلیه را بالا می‌برد.

در این موضوع بحث و جدل زیادی وجود دارد با تحقیقات بیشتر طی سال‌های آینده مزایا و معایب بیشتری نیز روشن خواهد شد. اما فعلا این یکی از معتبر‌ترین جمع‌بندی‌های موجود است و سایت MedScape نیز به طور مفصل به آن پرداخته است.

دکتر علی‌اصغر هنرمند

گجت‌های زیادی قادر به محاسبه ضربان قلب ما هستند و اکثر آنها ضربان قلب را در هنگام استراحت هم اندازه می‌گیرند که به آن resting heart rate گفته می‌شود. منظور حالتی است که در آرامش نشسته‌ یا دراز کشیده‌ایم، اما بیدار هستیم. اما تا به حال فکر کرده‌اید چه عددی برای ضربان قلب در وضعیت استراحت طبیعی است؟

این عدد برای اکثر افراد بین ۶۰ الی ‍۱۰۰ است. اما هر چقدر به سمت پایین طیف باشد بهتر است (البته برخی مشکلات قلبی هم می‌توانند باعث کاهش ضربان بشوند). مثلا یک تحقیق نشان داده احتمال سکته قلبی در خانم‌ها با ضربان قلب استراحت‌ بالای ۷۶، نسبت به میانگین‌ زیر ۶۲ بیشتر است.

اگر ورزشکار هستید، ضربان قلب شما در طول استراحت می‌تواند به حدود ۴۰ هم برسد که نشان‌دهنده قدرت قلب شما است. ضمنا لازم است بدانید عوامل متعددی مانند مصرف کافئین، استرس، خستگی، برخی داروها و هورمون‌ها می‌توانند روی ضربان قلب تاثیر بگذارند.

اگر ضربان قلب شما در وضعیت استراحت بالای ۱۰۰ است بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود. ضمنا اگر ورزشکار نیستید و ضربان استراحت‌تان زیر ۶۰ است هم باید علتش را پیگیری کنید.

لطفا توجه کنید با یک بار اندازه گیری نباید نگران ضربان قلب‌تان بشوید. مزیت گجت‌های پوشیدنی این است که ضربان قلب شما را دایما اندازه‌گیری می‌کنند و اگر متوجه شدید در طول زمان، ضربان قلب شما در حالت استراحت در محدوده طبیعی نیست، آن موقع لازم است علتش را پیگیری‌ کنید.

چگونه ضربان قلب در حالت استراحت را بررسی کنیم؟ گجت‌های مختلف آن را در بخش‌های متفاوت اپلیکیشن‌شان نشان می‌دهند.مثلا برای اپل واچ باید در اپلیکیشن Health در آیفون به Browse بروید و آنجا در بخش Heart قسمتی به نام Resting Heart Rate وجود دارد.

دکتر علی‌ اصغر هنرمند

در یک نظرسنجی پرسیدیم «آیا هنگام انجام یک کار نیازمند تمرکز، به موسیقی گوش می‌کنید؟»

جالب اینجاست که نزدیک ۶۰ درصد شرکت‌کنندگان اعلام کردند برای تمرکز «سکوت» را ترجیح می‌دهند و حدود ۲۵ درصد نیز موسیقی بدون کلام و ۱۵ درصد نیز موسیقی با کلام گزینه انتخابی‌شان بود.

وجود طرفداران بیشتر برای «سکوت» بهانه‌ای شد تا کمی بیشتر در مورد وایت‌نویز (white noise) صحبت کنیم. احتمالا با وایت‌نویز آشنا هستید. اما ابتدا تعریفش را با هم مرور می‌کنیم و بعد سراغ نکاتی می‌رویم که کمتر شناخته‌شده هستند.

وایت‌نویز صداهایی تکراری و در فرکانس‌هایی مشخص هستند که سبب افزایش آرامش و تمرکز ما می‌شوند. صداهایی مانند برفک تلویزیون، کولر، پنکه یا امواج دریا. به همین خاطر این صداها هنگام مطالعه و کار مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته تاثیر آن در همه یکسان نیست و در برخی افراد چنین تاثیری ندارد.

یک کاربرد مهم دیگر وایت‌نویز برای پوشاندن صداهای محیطی است. اگر در فضایی کار می‌کنید که دارای آلودگی صوتی است، می‌توانید با پخش وایت‌نویز، کاری کنید صداهای اطراف کمتر به گوش شما برسند و یک جور محیط ایزوله برای خودتان ایجاد کنید.

خواب و وایت نویز
بررسی‌های مختلف نشان داده وایت‌نویز می‌تواند کیفیت و عمق خواب را افزایش دهد. به‌ویژه برای افرادی که در محیط خواب‌شان با سروصداهای بیرون (مثلا صدای ترافیک) مواجه هستند. جالب است بدانید یک سری دستگاه‌های اختصاصی تولید وایت‌نویز هم برای اتاق خواب وجود دارد که چند نمونه را مشاهده می‌کنید.

بعضی از افراد هم که در «به‌خواب رفتن» دچار مشکل هستند از وایت‌نویز برای شرطی‌سازی مغز استفاده می‌کنند. یعنی در ابتدای خواب، یک وایت‌نویز خاص را پخش می‌کنند (اما آن را تنظیم می‌کنند که مثلا بعد از یک ساعت قطع شود). با این کار مغزمان با شنیدن وایت‌نویز، شرطی شده و آماده خواب می‌شود! این روش در کودکان هم موثر است.

جالب است بدانید در پزشکی هم از وایت‌نویز استفاده می‌شود: یک کاربرد آن برای کمک به کسانی است که مبتلا به وزوز گوش (tinnitus) هستند و سبب پوشاندن صدای مزاحم می‌شود. ضمنا نشان داده‌ شده وایت‌نویز روی افزایش تمرکز افراد بیش‌فعال هم موثر است.

اپلیکیشن تولید وایت‌نویز
برای شنیدن وایت نویز داشتن یک اسپیکر و یک اپلیکیشن کفایت می‌کند و نیاز به دستگاه اختصاصی نیست. یکی از محبوب‌ترین آنها این اپلیکیشن است که دارای مجموعه متنوعی است و می‌توانید بسته به سلیقه‌تان، از بین‌شان انتخاب کنید:

اندروید  / آی او اس

تاثیر روی مغز؟
ممکن است وایت‌نویز روی تمرکز و خواب شما تاثیر مثبت داشته باشد. اما در استفاده از آن نباید زیاده‌روی کنیم. چون نشان‌ داده شده گوش‌کردن طولانی مدت به آن می‌تواند روی بخش شنوایی مغز تاثیر گذار باشد. البته در این مورد هنوز شواهد کافی وجود ندارد و به تحقیقات بیشتری نیاز است اما هر چیز به اندازه‌اش خوب است.

سه نکته پایانی:
۱- صدای وایت‌نویز را نباید زیاد بلند کنیم و از ۵۰ ‌دسی‌بل بیشتر نشود که معادل صدای دوش آب است.
۲- در صورت استفاده برای کودک، منبع صدا حداقل ۲ متر با محل خواب فاصله داشته باشد.
۳- اگر مطلب مفید بود، لطفا آن را با دیگران به‌اشتراک بگذارید :)

علی‌اصغر هنرمند

تقریبا اغلب غذاهایی که می‌خوریم باعث افزایش میزان قند موجود در جریان خون می‌شود. برخی غذاها باعث افزایش ناگهانی و بیشتر قند خون می‌شوند و در نتیجه دارای «گلایسمیک ایندکس» «بالاتری» هستند. غذاهایی مانند شیرینی‌ها و مواد قندی و همینطور کربوهیدرات‌ها مانند برنج و سیب‌زمینی جزو این گروه به حساب می‌آیند.

اما در طرف دیگر برخی غذاها مانند سبزیجات و غلات سبوس‌دار باعث می‌شوند قند خون با سرعت کمتری افزایش پیدا بکند. این مواد دارای گلایسمیک ایندکس «پایین» هستند. گلایسمیک ایندکس، اثر قابل ملاحظه‌ای بر سلامت افراد دارد و اگر به این موضوع علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم در مورد غذاهایی که دارای ایندکس پایین هستند جستجو کنید. اما یکی از تاثیرات مهم آن روی اراده ما است.

تحقیقات متعدد نشان داده افرادی که در رژیم غذایی‌شان مواد دارای گلایسمیک ایندکس پایین مصرف می‌کنند، اراده قوی‌تری دارند.

گلایسمیک ایندکس بر اساس این معیار تقسیم بندی می‌شود:

- گلایسمیک ایندکس پایین: ۱ الی ۵۵
- گلایسمیک ایندکس متوسط: ۵۶ الی ۶۹
- گلایسمیک ایندکس بالا: بالاتر از ۷۰

چند نکته:
- لطفا توجه کنید که اعداد تقریبی هستند و در منابع متفاوت ممکن است اندکی تفاوت داشته باشند.
- برای برخی مواد، یک بازه عددی مشخص شده است. مثلا در میوه‌ها میزان قند به خاطر میزان متفاوت رسیده‌بودن آنها متفاوت است.
- گلایسمیک ایندکس برای مواد غذایی که حاوی کربوهیدرات نیستند محاسبه نمی‌شود (مانند پروتين‌های خالص و مغزهایی مانند بادام)

کربوهیدرات‌های پرمصرف:

برنج سفید: ۸۹
برنج قهوه‌ای: ۶۶
نان با آرد سفید: ۷۱
نان سبوس کامل: ۵۱
نان باگت با آرد سفید: ۹۵
نان جو: ۴۰
پاستا (ماکارونی متوسط انواع مختلف): ۵۰
سیب زمینی: ۸۵

محصولات لبنی:

ماست: ۱۴
بستنی: ۶۰
شیر پرچرب: ۴۱
شیر کم چرب: ۳۲

میوه‌ها:

موز کامل رسیده: ۵۲
موز (کال): ۳۰
خرما: ۶۲
گریپ فروت: ۲۵
پرتقال: ۴۸
کیوی: ۴۷-۵۸
سیب: ۲۸-۴۴
زردآلو: ۳۴-۵۷
گیلاس: ۲۲
انبه: ۴۱-۶۰
هلو: ۲۸-۵۶
آناناس: ۵۱-۶۶
توت فرنگی: ۴۰
هندوانه: ۷۲-۸۰

سبزیجات، صیفی‌جات (از اینها زیاد مصرف کنید!)

بروکلی: ۱۰
گل کلم: ۵ - ۱۵
کلم قرمز: ۱۰
فلفل (متوسط انواع): ۱۰
اسفناج: ۱۵
کاهو: ۱۰
قارچ: ۱۰
پیاز: ۱۰
گوجه: ۱۵
خیار: ۱۵
نخود سبز: ۴۸
چغندر: ۶۴
هویج: ۳۵
لوبیا سبز: ۱۵
کدو: ۱۵
کدو تنبل: ۵۱
کرفس: ۱۵
بادمجان: ۱۵
ذرت: ۵۵

حبوبات، مغزها:

لوبیا‌ها (متوسط انواع مختلف): ۲۸ - ۳۵
نخود: ۱۰
عدس: ۲۹
دانه سویا: ۱۵
بادام هندی: ۲۷
بادام زمینی: ۷

نوشیدنی‌ها:

کوکاکولا: ۶۳
فانتا: ۶۸
آب سیب: ۴۴
آب پرتقال: ۵۰
آب گوجه‌فرنگی: ۳۸

برخی غذاها:

جو دو سر (اوتمیل): ۵۵
اوتمیل فوری: ۸۳
کینوا: ۵۳
کورن فلیک: ۹۳
عسل: ۶۱
چیپس سیب زمینی: ۶۰

دوپامین یکی از هورمون‌هایی است که باعث احساس رضایت و لذت می‌شود و احتمالا می‌دانید یکی از راهکارهای شبکه‌های اجتماعی برای نگه‌داشتن کاربران در سرویس‌هایشان، هک کردن «چرخه واکنش دوپامین» در مغز ما است. (بله مغز ما هم هک می‌شود آن هم به راحتی!).

این هورمون وقتی در مغز آزاد می‌شود که در انتظار جایزه هستیم و به ما یک حس رضایت القا می‌کند. البته شرایط متعدد دیگری مانند غذا خوردن، ورزش، رابطه جنسی، مصرف مواد مخدر و… هم باعث ترشح این هورمون می‌شوند.

اینجا می‌خواهیم با چرخه تقویت انگیزه دوپامینی آشنا شویم. فرمول آن ساده است: ما در شبکه‌های اجتماعی یک پست منتشر می‌کنیم‌ > ‌به انتظار واکنش دیگران می‌نشینیم > دریافت واکنش (مانند لایک و کامنت) باعث ترشح دوپامین در مغز ما می‌شود و این رفتار در ما تقویت می‌شود.

بخش جالب ماجرا اینجاست که فاکتور «سورپرایز» هم در این سیستم نقش مهمی ایفا می‌کند. در واقع اگر ما همیشه واکنش یکسانی دریافت می‌کردیم در این چرخه گرفتار نمی‌شدیم اما لایک، کامنت و… برای هر پست متفاوت است و برای ما قابل پیش‌بینی نیست. چیزی شبیه به خرید بلیط بخت‌آزمایی که منجر به ایجاد هیجان می‌شود.

این داستان باعث می‌شود ما روزانه بارها و بارها به ساقی‌مان (شبکه‌های اجتماعی) جهت تامین دوپامین مراجعه‌ کنیم. به تدریج مغز ما دچار تغییراتی می‌شود و برخی قابلیت‌هایمان مانند تمرکز و بهره‌وری افت قابل توجهی پیدا می‌کند. مثلا آخرین باری که توانسته‌اید یک کتاب ۳۰۰ صفحه‌ای را مطالعه کنید کی بوده است؟

اما آیا باید از شبکه‌های اجتماعی فرار کنیم؟ پاسخ منفی است. در آنها انبوهی از اطلاعات مفید و کاربردی نیز وجود دارد. اما نکته اینجاست که با دانستن این نکات می‌توانیم در مقابل عوارض جانبی آنها راهکارهایی اتخاذ کنیم.

یکی موثرترین آنها این است که استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به ساعات مشخصی از روز محدود کنیم. خبر خوب هم اینجاست که تاثیرات ناشی از این ابزارها برگشت‌پذیر است و اگر استفاده از آنها را محدود کنیم، مغز ما به تدریج به حالت عادی برمی‌گردد.

دکتر علی‌اصغر هنرمند

منابع:

healthline

Medium

digitash

thelist

هر کدام از سلول‌های بدن انسان مانند یک شهر بزرگ است و خودش از اجزای مختلفی تشکیل شده. یکی از مهم‌ترین اجزای سلول،‌ بخشی است که «میتوکندری» نام دارد. احتمالا با آن آشنا هستید. اما بد نیست نقش آن را یک بار مرور کنیم: وظیفه اصلی میتوکندری تولید انرژی در سلول‌های بدن است و در واقع ژنراتور‌های کوچکی هستند که داخل سلول‌ها قرار دارند.

اکنون تحقیقات اولیه نشان داده پیوند میتوکندری به سلول‌هایی که به خاطر سکته در قلب و مغز دچار آسیب شده‌اند، می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی روی بهبود آنها داشته باشد و جان انسان‌ها را نجات دهد.

یک تحقیق جالب دیگر هم در سال ۲۰۱۸ در مورد تاثیر میتوکندری بر فرایند پیری انجام شده: محققان با دستکاری ژنتیکی چند موش، باعث شدند تعداد میتوکندری‌های آنها کمتر از حد معمول باشد.

خیلی زود نشانه‌های پیری زودرس مانند چروک پوست و ریزش مو در آنها ظاهر شد. جالب است که بعد از فعال‌سازی میتوکندری‌ها در این موش‌ها، علايم جوانی در آنها ظاهر شد. بنابراین افزایش تعداد میتوکندری در سلول‌ها احتمالا فرایند پیری را به تاخیر می‌اندازد و حتی برخی محققان معتقدند که می‌توان به معکوس کردن پیری امیدوار بود!

پیوند میتوکندری چگونه انجام می‌شود؟
احتمالا باخودتان فکر می‌کنید چطور می‌توان میتوکندری را به داخل سلول‌ها رساند؟ خوشبختانه نیاز نیست به تک‌تک سلول‌ها آمپول تزریق کنیم! پژوهشگران متوجه شدند کافی است میتوکندرها را به خون بیمار تزریق کنیم. آنها خودشان مسیر خودشان را پیدا کرده و وارد سلول‌ها می‌شوند.

جالب‌تر اینکه میتوکندری‌های تزریقی را با نوعی رنگ مخصوص علامت‌گذاری کرده‌اند و دیدند که آنها علاوه بر قلب، وارد مغز هم می‌شوند. چند آزمایش انجام شده روی بیماران واقعی نشان داده که پیوند میتوکندری واقعا می‌تواند به بهبود قلب و مغز بعد از سکته کمک کنند.

از کجا میتوکندری بخریم!؟
در حال حاضر محققان میتوکندری‌ها را از بافت‌های بدن خود فرد استخراج می‌کنند. در واقع مثل این است که تعدادی ژنراتور تولید انرژی را از مکان‌های کم مصرف برداریم و به نقاط نیازمند مانند قلب و مغز برسانیم.

اما این احتمال وجود دارد که در آینده بتوان این میتوکندری‌ها را از یک شخص اهدا کننده برداشت کرد و یا حتی آنها را در آزمایشگاه تولید کنیم.

اگر هم به آن قسمت تاثیر میتوکندری‌ها بر جوانی علاقمند شدید، باید بدانید که برخی عوامل و راهکارها روی افزایش تعداد و سلامت میتوکندری‌ها موثر هستند:

۱- داشتن یک مادر خوب! مادر برای فرزندش از جانش مایه می‌گذارد و در عین‌ حال میتوکندری هم به ما می‌دهد. در واقع هنگام لقاح، میتوکندری‌ها از مادر به فرزند می‌رسند و بنابراین داشتن میتوکندری‌های فراوان و سالم، چیزی است که از مادر به ارث می‌رسد.

۲- برخی داروها می‌توانند باعث آسیب به میتوکندری بشوند: داروهایی مانند استامینوفن، آسپرین، بروفن (و دیگر داروهای این خانواده مانند ناپروکسن)، آنتی‌بیوتیک‌ها و ایندومتاسین. بنابراین افرادی که مثل نقل و نبات مسکن و آنتی‌بیوتیک می‌خورند، باید این جنبه‌اش را هم در نظر داشته باشند.

۳- ورزش‌کردن به ویژه ورزش‌های قدرتی و آنهایی که باعث عضله‌سازی می‌شوند، می‌توانند باعث افزایش تعداد میتوکندری‌ها بشوند.

علی‌اصغر هنرمند

national geographic

اگر شما هم از جمله کسانی هستید که ساعت‌ها به تماشای ویدیوهای تیک تاک می‌پرازند، بهتر است این مطلب را بخوانید.

تاکنون واژه‌ی «سندرم تورِت» را شنیده‌اید؟ اختلال سندرم تورِت یک اختلال عصبی است که باعث تیک‌های حرکتی و صوتی غیرارادی می‌شود. تیک‌ها به دو گروه ساده یا پیچیده طبقه‌بندی می‌شوند. برخی از انواع تیک عبارتند از:

- چشمک زدن و سایر حرکات چشم
- تکان دادن سر
- حرکات صورت 
- تکرار کلمات و یا عبارات

به گزارش وال استریت ژورنال، از مارس ۲۰۲۰، متخصصان در ایالات متحده، استرالیا، کانادا و بریتانیا شاهد افزایش چشمگیر بیمارانِ جوانی بوده‌اند که به دنبال درمانی برای تیک هستند.

اکثر این افراد محتوای شبکه‌ی اجتماعی TikTok را تماشا می‌کنند و به سندرم تورِت که یکی از انواع اختلالات تیک است، مبتلا هستند.

افزایش مراجعه این بیماران همزمان با شروع همه‌گیری کووید۱۹ اتفاقی نیست، به طوری که برخی از محققان این رخداد را «یک پاندمی در میان پاندمی دیگر» نام‌گذاری کرده‌اند. جوانان و نوجوانانی که در قرنطینه همچنان با تکالیف مدرسه دست‌وپنجه نرم ‌می‌کنند و برای تسکین خود به شبکه‌های اجتماعی پناه می‌برند.

آلیسون لیبی، استادیار بالینی در دانشگاه کالیفرنیا معتقد است این تیک‌ها عارضه مستقیم تیک تاک نمی‌باشد بلکه محصولی است جانبی که از اضطراب و افسردگی فرد نیز سرچشمه می‌گیرد. در واقع تیک راهکاری است برای بیان مشکلات روانی عمیق‌تر این جوانان!

بیماری روانی مانند بیماری جسمی علائم یکسانی ندارد. اما افراد با تجربه‌های یکسان، عموما عوارض یکسانی دارند. برای مثال، در سال ۲۰۱۱، حدود ۲۰ نوجوان در نیویورک که همه‌ی آن‌ها دانش‌آموزان یک مدرسه بودند، ناگهان دچار لرزش‌های مشابه شدند. فرضیات شامل آلودگی محیطی و سرطان بود. محققان تیمی را برای آزمایش خاک محلی فرستادند. در نهایت، پزشکان به این نتیجه رسیدند که علائم جسمی ناشی از پریشانی روانی است. 

کودکان و نوجوانانِ ۱۰ سال پیش، تنها تحت تاثیر تعداد انگشت شماری از همسن و سال‌های خود بودند. اما امروزه، به لطف پلتفرم هایی مانند TikTok، تمام دنیا یک دبیرستان بزرگ تلقی می‌شود! برخی روانپزشکان از عبارت «بیماری توده‌ای ناشی از رسانه‌های اجتماعی» برای توصیف شیوع این رفتارهای تیک‌مانند استفاده می‌کنند. حال به این دبیرستان جهانی همه‌گیری کرونا را هم اضافه کنید. در این شرایط شیوع تیک‌ها تقریبا اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد. بیش از ۲۵ درصد دانش‌آموزان آمریکایی می‌گویند سلامت عاطفی آن‌ها پس از شیوع کووید۱۹ کاهش پیدا کرده است.

شاید نباید تیک تاک را مقصر اصلی ماجرا بدانیم. احتمالا در بسیاری از این افراد مشکلات روانی پیش زمینه نیز وجود داشته اما بروز عوارضی مانند سندرم تورِت که ناشی از تماشای محتواهای این‌چنینی است را نمی‌توان نادیده گرفت. 

اختلالات تیک واقعی، که معمولاً در دوران کودکی ظاهر می‌شود، و رفتارهای تیک مانند، که کاربران TikTok دارند، تفاوتی در‌ درمان ایجاد نمی‌کند. خوشبختانه افراد مبتلا به این سندرم می‌توانند بهبود یابند؛ به خصوص اگر برای اضطراب یا افسردگی زمینه‌ای نیز تحت درمان قرار گیرند.»

پریا شمس‌الدین

منبع